Apabila Anggaran Perbelanjaan Persekutuan 2026 dibentangkan, tumpuan ramai mungkin pada angka besar RM421.2 bilion. Namun di sebalik jumlah itu terserlah hala tuju baharu Malaysia yang menempatkan sukan sebagai instrumen strategik pembangunan sosial dan ekonomi negara.

Dalam laporan rasmi Kementerian Kewangan, sektor sosial menerima agihan tertinggi iaitu RM127.33 bilion bagi perbelanjaan mengurus dan RM28.59 bilion untuk pembangunan, dengan sebahagian daripadanya disalurkan kepada Kementerian Belia dan Sukan (KBS).

Daripada jumlah ini, KBS diperuntukkan RM431 juta bagi perbelanjaan mengurus dan RM399 juta untuk pembangunan sukan dan fasiliti, menjadikan keseluruhan hampir RM830 juta.

Ini merupakan peningkatan berbanding peruntukan tahun sebelumnya (2025) sekitar RM720 juta, dan ia menandakan keyakinan kerajaan bahawa pelaburan dalam sukan bukan lagi bersifat sampingan tetapi telah menjadi strategi utama bagi memperkukuh kesihatan awam, perpaduan nasional dan pertumbuhan ekonomi. Dengan asas fiskal yang kukuh, Malaysia kini berupaya memperkukuh peranan sukan sebagai pelaburan sosial jangka panjang yang berimpak tinggi.

Malaysia kini melangkah lebih jauh dengan membina ekosistem sukan bersepadu yang melibatkan pelbagai peringkat masyarakat dan kementerian. Pendekatan Whole-of-Nation yang digerakkan oleh KBS bersama Kementerian Pendidikan,

Kementerian Pengajian Tinggi, Kementerian Kesihatan dan Kementerian Pelancongan memperlihatkan bagaimana peruntukan hampir RM830 juta itu digunakan secara strategik untuk menyokong pelaksanaan dasar rentas sektor sosial utama.

Sebahagian besar dana pembangunan digunakan bagi pembinaan dan penyelenggaraan fasiliti sukan komuniti, pembiayaan program kesihatan fizikal di sekolah dan universiti, serta promosi pelancongan berasaskan sukan di seluruh negara.

Strategi ini menunjukkan anjakan ketara berbanding belanjawan tahun-tahun terdahulu yang lebih tertumpu kepada sukan prestasi tinggi semata-mata. Malaysia kini membina jambatan antara sukan, kesihatan dan ekonomi — satu bentuk pelaburan sosial yang menjadikan dasar ini lebih menyeluruh dan seimbang.

Integrasi rentas kementerian yang disokong oleh peruntukan fiskal ini juga meletakkan Malaysia di hadapan negara membangun lain seperti Indonesia, yang walaupun mempunyai Desain Besar Olahraga Nasional (DBON), masih belum mencapai penyelarasan pelbagai agensi secara efektif.

Dari dimensi ekonomi pula, Belanjawan 2026 memperlihatkan kesinambungan yang kukuh antara pembangunan sukan dan pengukuhan ekonomi pelancongan nasional. Sebanyak RM1.2 bilion diperuntukkan kepada sektor pelancongan dan kebudayaan, termasuk inisiatif Tahun Melawat Malaysia 2026 yang menjadikan sukan sebagai aset tarikan utama negara. Acara berprestij seperti Ironman Langkawi, Le Tour de Langkawi, KL Marathon dan Esports World Circuit Malaysia dijangka menjadi penyumbang utama kepada pelancongan sukan, sejajar dengan pendekatan event-driven economy yang diperkenalkan kerajaan.

Perbezaan utama berbanding Belanjawan 2025 ialah tumpuan yang lebih besar terhadap penyertaan industri swasta dan pelaburan asing dalam pembangunan fasiliti dan keusahawanan sukan. Dengan kestabilan dasar dan infrastruktur moden, Malaysia berpeluang menjadikan sukan sebagai sumber pertumbuhan ekonomi bukan tradisional, sekaligus mempelbagaikan hasil negara tanpa bergantung kepada sektor minyak dan gas. Melalui strategi ini,

Malaysia berupaya menjenamakan semula sektor sukan bukan sekadar sumber hiburan, tetapi sebagai industri nasional berimpak tinggi yang menyumbang kepada pertumbuhan KDNK dan kesejahteraan rakyat.

Dari sudut tadbir urus dan pengurusan institusi sukan, Belanjawan 2026 menonjolkan kesungguhan kerajaan dalam meningkatkan profesionalisme dan ketelusan. Sebanyak RM19 juta diperuntukkan kepada Majlis Sukan Negara (MSN) dan RM17.7 juta kepada Institut Sukan Negara (ISN), menjadikan jumlah keseluruhan RM36.7 juta bagi sektor tadbir urus sukan.

Jumlah ini meningkat hampir 10% berbanding tahun sebelumnya, memperlihatkan kesedaran bahawa keberhasilan pembangunan sukan bergantung kepada sistem pentadbiran yang cekap, telus dan berasaskan data. Kedua-dua institusi ini memainkan peranan penting dalam memastikan setiap inisiatif kerajaan mempunyai penilaian hasil yang terukur — daripada prestasi atlet hingga kesan sosial program komuniti.

Pendekatan ini jauh lebih sistematik berbanding beberapa negara membangun lain seperti Afrika Selatan dan Thailand, yang masih menggunakan sistem pelaporan manual dan berpusat. Malaysia kini menjadi model tadbir urus moden dalam bidang sukan, di mana setiap pelaburan disertai pemantauan impak melalui audit dan analisis berasaskan bukti.

Dalam konteks pembangunan sosial dan kesejahteraan komuniti, Belanjawan 2026 memperuntukkan lebih RM55 juta kepada inisiatif komuniti yang bersifat inklusif, meliputi RM3 juta bagi Hari Sukan Negara, RM32.5 juta untuk Program Belia dan Sukan, dan RM20 juta untuk Pembangunan Sukan Komuniti. Ini merupakan peningkatan ketara daripada sekitar RM42 juta dalam belanjawan tahun sebelumnya.

Peruntukan ini memperkukuh kedudukan sukan sebagai instrumen sosial yang menghubungkan pelbagai lapisan masyarakat — daripada belia dan wanita kepada golongan B40 dan Orang Kurang Upaya (OKU). Malaysia juga menonjol dalam aspek pelaksanaan berasaskan data apabila keberkesanan program komuniti ini dinilai melalui kerjasama dengan universiti dan ISN.

Pendekatan ini bukan sahaja meningkatkan akauntabiliti tetapi turut menyokong pelaksanaan Sustainable Development Goals (SDG), khususnya SDG 3 (Kesihatan dan Kesejahteraan), SDG 4 (Pendidikan Berkualiti) dan SDG 10 (Pengurangan Ketidaksamarataan). Ini menjadikan Malaysia antara segelintir negara membangun yang berjaya menghubungkan dasar sukan dengan kesejahteraan komuniti secara saintifik dan terukur.

Walaupun Belanjawan 2026 menunjukkan hala tuju yang jelas dan progresif, terdapat beberapa ruang pembaharuan yang belum diterokai tetapi mempunyai potensi tinggi. Antara yang perlu diberi perhatian ialah pembangunan industri sukan profesional dan keusahawanan belia yang masih belum diperuntukkan secara langsung, walaupun sektor ini semakin berkembang dan berpotensi menjana pekerjaan serta inovasi baharu.

Selain itu, insentif cukai untuk pelabur swasta dan korporat juga belum dimasukkan secara eksplisit, sedangkan langkah ini boleh memperkukuh model kerjasama awam-swasta (PPP) dalam pembinaan fasiliti dan penajaan acara sukan. Begitu juga dengan aspek pendigitalan sukan yang melibatkan teknologi kecerdasan buatan (AI), analitik data dan platform digital — yang sepatutnya menjadi sebahagian daripada strategi nasional untuk menjadikan Malaysia hab inovasi sukan di rantau ASEAN.

Jika langkah-langkah ini dipertimbangkan dalam belanjawan akan datang, ia bukan sahaja mampu memperkukuh daya saing ekonomi sukan negara tetapi turut membuka ruang kepada peningkatan produktiviti dan keterlibatan generasi muda dalam bidang keusahawanan sukan.

Secara keseluruhannya, hubungan rapat antara dasar, pelaksanaan dan belanjawan dalam sektor sukan membuktikan bahawa Malaysia kini bergerak dengan strategi pembangunan yang lebih matang dan bersepadu.

Dengan jumlah keseluruhan RM1.18 bilion diperuntukkan kepada KBS bagi tahun 2026, pembahagian antara aspek institusi, ekonomi dan sosial menunjukkan keseimbangan yang mampan serta berpandangan jauh. Perbezaan utama berbanding belanjawan sebelumnya bukan sahaja pada angka, tetapi pada hala tuju — daripada “sukan untuk berprestasi” kepada “sukan untuk kesejahteraan”. Malaysia kini bukan sekadar peserta dalam arena sukan dunia, tetapi sedang membina legasi sebagai negara peneraju dalam menjadikan sukan sebagai pelaburan untuk kesejahteraan dan ketahanan nasional.